2 lutego 2019 roku na scenie Teatru Wielkiego w Łodzi odbyła się światowa prapremiera opery "Człowiek z Manufaktury". To było wydarzenie bez precedensu: Teatr Wielki – wspólnie z mecenasem, łódzką Manufakturą – ogłosił konkurs kompozytorski na operę o historii Łodzi, do libretta zamówionego u dramatopisarki Małgorzaty Sikorskiej-Miszczuk, której utwory zostały przetłumaczone na kilkanaście języków. 10 października 2017 roku konkurs został rozstrzygnięty. Grand Prix (45 tysięcy złotych) i Nagrodę Publiczności Operowej otrzymał młody kompozytor i dyrygent – Rafał Janiak urodzony w 1986 roku, adiunkt na Uniwersytecie Muzycznym w Warszawie, laureat wielu nagród, twórca kilkudziesięciu utworów, utrwalonych i wydanych na płytach oraz wielokrotnie emitowanych na antenie Polskiego Radia. Skład jury był następujący: kompozytor i dyrygent prof. Krzysztof Penderecki (przewodniczący), dyrektor Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia Joanna Wnuk-Nazarowa, dziekan Wydziału Wokalno-Aktorskiego Akademii Muzycznej w Łodzi prof. Urszula Kryger, prezes Stowarzyszenia im. Ludwiga van Beethovena Elżbieta Penderecka, dziennikarz i krytyk muzyczny Aleksander Laskowski, dyrygent Vladimir Kiradijev oraz adiunkt w Akademii Muzycznej w Krakowie dr hab. Maciej Tworek.

Janiak jest również cenionym dyrygentem i dyrekcja TWŁ powierzyła mu funkcję kierownika muzycznego prapremiery „Człowieka z Manufaktury”. Spektakl wyreżyserował Waldemar Zawodziński, związany od 1992 roku z Teatrem im. Jaracza w Łodzi jako reżyser, scenograf i dyrektor; zrealizował kilkadziesiąt spektakli dramatycznych i około 40 oper, w tym megawidowiska plenerowe we Wrocławiu (m.in. Giocondę). Kostiumy zaprojektowała Maria Balcerek – laureatka Złotych Masek oraz Teatralnej Nagrody Muzycznej im. Jana Kiepury dla najlepszego kostiumografa (w 2017 r.). Choreografią i ruchem scenicznym zajęłasię Janina Niesobska – laureatka Złotych Masek na Śląsku i w Łodzi. Współpracowała wielokrotnie z teatrami operowymi w Warszawie, Krakowie, Łodzi i Bytomiu. Pomysłodawcą i koordynatorem konkursu oraz producentem spektaklu i asystentem reżysera jest Krzysztof Korwin-Piotrowski – dziennikarz i reżyser telewizyjny i teatralny, menedżer kultury, teatrolog, wykładowca na Uniwersytecie Warszawskim, twórca około 400 audycji w TVP, w tym filmów dokumentalnych o wybitnych Polakach, prezentowanych na festiwalach i pokazach specjalnych w Europie i Ameryce. Librecistka Małgorzata Sikorska-Miszczuk jest znaną dramatopisarką i scenarzystką, laureatką m.in. Ogólnopolskiego Konkursu na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej i Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej. Jej utwory są wystawiane w Polsce i za granicą; autorka współpracuje jako dramaturg z Teatrem Wielkim – Operą Narodową w Warszawie.

„Człowiek z Manufaktury” to opowieść sięgająca do burzliwych wydarzeń w dziejach wielokulturowej łódzkiej metropolii.  Pierwszy akt przedstawia epizody z życia XIX-wiecznego fabrykanta Izraela Poznańskiego nazywanego królem bawełny oraz sięga do ważnego wydarzenia, jakim był strajk powszechny robotników przeciwko fabrykantom w 1892 roku (tzw. bunt łódzki). Akcja II aktu toczy się około 100 lat później, na przełomie XX i XXI wieku. Przedstawia działania powojennego dyrektora Zakładów Przemysłu Bawełnianego "Poltex" po upadku PRL-u,  proces związany z likwidacją fabryki i wizję przyszłości tego miejsca, znanego obecnie w Europie jako łódzka Manufaktura. Tło historyczno-polityczno-ekonomiczne jest jednak pretekstem do opowieści o: losach mieszkańców Łodzi i metafizycznych doznaniach człowieka w obliczu śmierci, ponadczasowej walce dobra ze złem. W zrewitalizowanej przestrzeni postindustrialnej, na Rynku Włókniarek Łódzkich w Manufakturze została zaprezentowana premiera wersji plenerowej megawidowiska "Człowiek z Manufaktury" (18 maja 2019 roku).
 

 

KOGO ZOBACZYMY I USŁYSZYMY?

Partie Poznańskiego / Dyrektora zaśpiewają: bas-baryton Stanisław Kierner (artysta nagrodzony przez „Hi-Fi Magazine” za płytę z utworami Witolda Lutosławskiego, nagrał też cykl pieśni „Winterreise” Schuberta, jest adiunktem na Akademii Muzycznej w Łodzi, doskonalił swe umiejętności w Brukseli i Paryżu) oraz baryton Przemysław Rezner - solista Teatru Wielkiego w Łodzi, który wielokrotnie występował na europejskich scenach. Jako Zofię usłyszymy mezzosopranistki: Agnieszkę Makówkę (czołową solistę Teatru Wielkiego w Łodzi, absolwentkę Akademii Muzycznej w Łodzi i słynnego uniwersytetu muzycznego Mozarteum w Salzburgu, laureatkę wielu nagród, obsadzoną w ostatnich sezonach w ponad 20 tytułach operowych, w tym w spektaklach prapremierowych) i Małgorzatę Walewską, występującą na scenach operowych wielu krajów świata, m.in.: USA (Metropolitan Opera), Hiszpanii, Wielkiej Brytanii (Royal Opera House), Niemiec, Włoch, Meksyku, Portugalii; w zestawieniu amerykańskiego tygodnika „Time” była wymieniona wśród 10 najsławniejszych Polaków, w 2016 roku została nagrodzona Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. W roli Przybysza / Prokuratora wystąpią: Michał Barczak – absolwent Szkoły Baletowej w Poznaniu i Szkoły Filmowej w Łodzi oraz Wojciech Pszoniak – słynny aktor filmowy i teatralny, z Łodzią związany m.in. dzięki kreacji Moryca w kultowym filmie „Ziemia obiecana” Andrzeja Wajdy, zagrał także w „Weselu”, „Dantonie” i „Korczaku” Wajdy, ma apartament swojego imienia w łódzkim hotelu Grand i gwiazdę na ulicy Piotrkowskiej; występował w teatrach w Paryżu, Londynie (na West Endzie) i Lozannie. Gra w filmach polskich i francuskich. W postać Konia-Marynarza wcielą się kontratenorzy: Jan Jakub Monowid (zdobywca dwóch Fryderyków, laureat Gianni Bergamo Classic Music Award we Włoszech oraz Teatralnej Nagrody Muzycznej im. Jana Kiepury w kategorii „najlepszy śpiewak”) i Michał Sławecki (występuje na scenach polskich teatrów operowych oraz na estradach w Europie, Afryce i Azji). Baronem de Hirschem będą: Grzegorz Szostak (bas związany z Teatrem Wielkim w Łodzi, współpracuje ze scenami operowymi w Warszawie, Gdańsku, Szczecinie i Białymstoku oraz z estradami wielu filharmonii) i Robert Ulatowski (solista TWŁ, związany wcześniej z Warszawską Operą Kameralną i Operą Dolnośląską, wystąpił w wielu krajach Europy). Lekarzem będą: Arkadiusz Jakus i Rafał Pikała. Partię Córki / Robotnicy zaśpiewają Aleksandra Borkiewicz oraz Aldona Orzeł-Sztabińska, a w Syna wcielą się Przemysław Cierzniewski i Adam Józef Węgliński. Solistom towarzyszyć będą: Chór, Balet i Orkiestra Teatru Wielkiego w Łodzi pod dyrekcją Rafała Janiaka.

 

PATRONAT RADIOWY